ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΑΓΝΑΝΤΩΝ

Γράφει ο Σπυρίδων Γ. Κώστας

Ο Ναός χρονολογείται από το 1849. Σύμφωνα με μαρτυρίες λειτουργούσε σαν γυναικείο μοναστήρι και
ήταν ο χώρος όπου επί Τουρκοκρατίας συγκεντρώνονταν ο φόρος των κατοίκων στους Τούρκους από τις σοδειές τους.

Το μοναστήρι γκρεμίστηκε και ξαναχτίστηκε από δύο αδέρφια (Ραφτανίτες) το 1833 ή 1853 σύμφωνα με την ημερομηνία που υπάρχει πάνω από την πόρτα.

Η Αγία Φανερωμένη λειτουργεί την Παρασκευή μετά το Πάσχα, την ημέρα του Αγίου Γεωργίου 23
Απριλίου, όταν το Πάσχα είναι πριν την γιορτή και την Δευτέρα του Πάσχα όταν είναι μετά(με κόκκινα
αυγά). Γιορτάζει επίσης του Αγίου Πνεύματος.

Παλιά όταν λειτουργούσε η Εκκλησία μετά την λειτουργία γινόταν πανηγύρι και ήταν δύο μαγαζιά που
εξυπηρετούσαν το κόσμο, ο Γεώργιος Λεμονιάς και ο Ιωάννης Κώστας. Το ούζο και τα λουκούμια είχαν
την τιμητική τους. Όπως σε κάθε πανηγύρι δεν έλειπαν και οι οργανοπαίχτες ο Δημήτριος Δήμου (Μπαλαδήμας), ο Στάθης Ζάχος, ο Ευάγγελος Χαμπίπης με τον νταϊρέ, ο Λουκάς με το κλαρίνο, ο Ιωάννης Παπακίτσος με το ακορντεόν και ο Χριστόφορος που έλεγε « έμπα μέσα ».

Στην εκκλησία ερχόταν από όλους τους συνοικισμούς Ζίφκο, Παλαιοχώρι, Θεοδούλια, Στρανά, Κονάκια, Μακρύκαμπος, Άρτισσες, Γοργούσα και Φράστα. Πρώτοι στο χορό έμπαιναν οι στρανιώτες (από τα Στρανά) που θεωρούνταν χορευταράδες και τους έλεγαν «σόλδες». Ξεκινούσε το χορό ο Λάμπρος Καπέλης (πεσές), οποίος έβγαζε τα παπούτσια και χόρευε με τις μάλλινες κάλτσες.
Το πανηγύρι σταμάτησε να γίνεται όταν σκοτώθηκε ο Κώστας Ζάραγκας, φαντάρος, παιδί του Μπάρμπα Νάσου στις 17/5/1961, που έμεναν κάτω από την εκκλησία. Την άλλη χρονιά σκοτώθηκε ο Δημήτριος Κιτσαβός, φαντάρος και αυτός, γιός του Μπάρμπα Γιώργου από το Παλαιοχώρι.
Σε ένδειξη πένθους για τα δύο παλληκάρια δεν έγινε ξανά πανηγύρι.

Παλαιοτέρα η εκκλησία λειτουργούσε και στις 27 Ιουλίου του Αγίου Παντελεήμωνος και επειδή ήταν
πολύς κόσμος κατέβαιναν στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου μπροστά στο σχολείο και γλεντούσαν μέχρι το μεσημέρι. Εκεί στο Πλάτανο είχε διάφορα ψιλικά είδη ο Μπάρμπα Γιώργος ο Παπαγιάννης. Το
απόγευμα ο κόσμος συγκεντρώνονταν στην άνω πλατεία, όπου γινόντουσαν « Οι Κύκλες ». Για να
ξεκινήσει το καγκελάρι έπρεπε να έρθει από τη Γοργούσα ,ο Κίτσος Βρόντος με την φουστανέλα του και να σείρει το χορό με τα τραγούδια.

Η Αγία Φανερωμένη στάθηκε όρθια όταν έγινε σεισμός στο 1967. Ήταν του Αγίου Γεωργίου και την ώρα του σεισμού λειτουργούσε ο Ιερέας Αθανάσιος Πριτσιβέλης. Η εκκλησία ήταν γεμάτη από κόσμο μέσα και έξω. Κατά την διάρκεια του σεισμού σύμφωνα με μαρτυρίες η πλευρά της εκκλησίας από το Βορρά άνοιγε και έκλεινε και έβλεπαν τον κόσμο που ήταν μέσα. Δεν τραυματίστηκε κανείς.
Οι μηχανικοί την χαρακτήρισαν ακατάλληλη για λειτουργία και πρότειναν να κατεδαφιστεί. Η
Αρχαιολογία όμως δεν επέτρεψε την κατεδάφιση, πρότειναν να επισκευαστεί. Με την συνδρομή των
κατοίκων και των μαστόρων η εκκλησία επισκευάστηκε και ξαναλειτούργησε επί Ιερέως Σπυρίδων
Σιάχαλου.

Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν πολλές εργασίες τόσο στον εσωτερικό όσο και στον εξωτερικό χώρο. Έγινε αλλαγή της στέγης (2012) λόγω φθοράς στην ξυλεία και στις πέτρες, Έγινε αμμοβολή στους τοίχους και αρμολόγημα με υπόδειξη της Αρχαιολογίας, χρωματισμός στο εσωτερικό, αλλαγή στα στασίδια και αλλαγή στην πόρτα της εισόδου. Όλες αυτές οι εργασίες έγιναν με την ευγενική συνδρομή των συγχωριανών μας, τους οποίους και θα πρέπει να ευχαριστήσουμε από καρδιάς.

Η εκκλησία όπως και κάθε κτήριο έχει ανάγκη από τη συνεχή φροντίδα μας. Ελπίζουμε να βάλαμε ένα
λιθαράκι στην πορεία τόσων χρόνων και ευχόμαστε οι νεότεροι να συνεχίσουν και να προσφέρουν με την σειρά τους, έτσι ώστε να μπορεί να στέκεται όρθια για πολλά πολλά χρόνια ακόμα.